ထဘီလေး တစ်ထည်”
(နုနုရည်အင်းဝ)
နံနက်ခင်း လေပြည်သည် အေးမြညင်သာစွာ တိုက်ခတ်နေသည်။ မီးဖိုမှ မီးညွန့်များသည် ရဲရဲနီကာ ဟုန်းဟုန်းတောက်လျက် ရှိ၏။
မိဒိုးသည် ထမင်းအိုးကို မနိုင့်တနိုင် မ ကာ မီးဖိုပေါ် တင်လိုက်၏။ ကျပ်ခိုးမှိုင်းများဖြင့် ညစ်ပေနေသော အိုးဖုံးကို ဆန်ဆေးရည်ဖြင့် ဆေးပြီး ဖုံးလိုက်သည်။ ညနေအတွက် ချန်ထားသော ဆန်ကို ပုဆိုးနှင့် ပြန်ထုပ်၏။
ရေအိုးနားမှ မန်ကျည်းရွက်ထုပ်ကို သွားယူကာ ကြမ်းပေါ် ဖင်ချအထိုင်လိုက် ဗြိခနဲ မြည်ကာ ထဘီပြဲသွားပြီကို မိဒိုးသိလိုက်၏။ ကပျာကယာထကာ ထဘီကို လှည့်ကြည့်လိုက်တော့ တစ်ထွာခန့်ရှိ အစုတ်ကြီး။
သွားပါပြီ၊ ကုန်ပါပြီ။ သည်ထဘီက အမေပေးထားခဲ့သော ထဘီသုံးထည် အနက်က နောက်ဆုံးထဘီ။ မိဒိုး ထဘီကို အသာလှည့်ဝတ်ကာ ဖြည်းညင်းစွာ ထိုင်ချပြီးမှ မန်ကျည်းရွက်သင်၏။ နောက်နေ့မှ အရီးလေးတို့အိမ်က အပ်နှင့်အပ်ချည်ငှားပြီး သီရမည်။
မကျည်းရွက်တွေက တမြန်နေ့ကတည်းက ခူးထားသည်မို့ နည်းနည်းနွမ်းနေကြပြီ။ မနက်ဖြန်အတွက် မန်ကျည်းရွက်ကို ချိန်ပြီး ထားလိုက်၏။ အိမ်ရှေ့တွင် ကစားနေကြသော မိဒိုး၏အောက် အငယ်မသုံးယောက်က မီးဖိုဆီသို့ တကြည့်တည်း ကြည့်နေကြသည်။ မန်ကျည်းရွက်အိုးထဲသို့ ငါးပိထုပ်ထဲမှ လက်ကျန်ငါးပိ နည်းနည်းကို ပစ်ထည့်လိုက်၏။ ဆီပုလင်းကို လောင်းချသော်လည်း ကျလာသည်မှာ တစ်စက်နှစ်စက်။ မိဒိုးက ပုလင်းဖင်ကို လက်နှင့်ရိုက်ချ၏။ ဒီနေ့ညနေ အဖေ့ဆီက ပိုက်ဆံရမှ မနက်ဖြန်အတွက် အားလုံး ဝယ်ရမည်။
မန်ကျည်းရွက်ဟင်းအိုး တပွက်ပွက်ဆူချိန်တွင် အိမ်ရှေ့မှ “ဆွမ်းတော်ဗျို့” ဟူသောအသံကို ကြားရ၏။ ထုံးစံအတိုင်း မိဒိုးက “ကန်တော့ဆွမ်း” ဟု သွက်လက်စွာ အော်လိုက်သည်။ ဘုန်းကြီးကျောင်းသား အေးမောင်က ဆွမ်းဗျပ်ကို ရွက်ထားရင်းက မိဒိုးကို မျက်စောင်းထိုးလေသည်။
“ထမင်းစားမယ် လာကြဟေ့”
မိဒိုး ခေါ်သံအဆုံးတွင် အငယ်သုံးယောက် အပြေးအလွှားလာကြသည်။
ထမင်းရည်နီရဲရဲ တစ်ဇလုံနှင့် မန်ကျည်းရွက်ဟင်းကို အလယ်ထားလျက် ခေါင်းမဖော်အောင် စားကြ၏။ ဆံပင်နီနီနှင့် ခေါင်းလေးလုံးသည် ထမင်းဝိုင်းကို မိုးနေ၏။ မိဒိုးတို့အားလုံး မြစ်ဆိပ်တွင် ရေငုပ်ကြလွန်းသဖြင့် ဆီနှင့်မတွေ့ရသော ဆံပင်များမှာ နီရဲနေကြလေသည်။
* * *
“သမီး ရော့ဟေ့ ပိုက်ဆံ”
အဖေက ပခုံးပေါ်မှ တက်နှစ်ချောင်းကို တဲခါးပန်းတွင် ထောင်ပြီးသည်နှင့် မိဒိုးကို ပိုက်ဆံပေး၏။ ကျပ်တန် ငါးရွက်။ အဖေ့မျက်နှာမှ ချွေးသီးချွေးပေါက်များကို မိဒိုး ငေးကြည့်နေရင်း “အဖေ၊ ငှက်ငှားခ သုံးကျပ် ပေးပြီးပြီနော်” ဟု အလောသုံးဆယ် မေးလိုက်၏။ အဖေက မိဒိုးကိုကြည့်၍ ပြုံး၏။
“ပေးပြီးပါပြီ သမီးရဲ့၊ ဟူး ဒီနေ့ မစားသာဘူးဟေ့။ ရေနီကျပြီး ရေသိပ်စီးနေတယ်”
မိဒိုးက အဖေပြောသမျှကိုသာ ခေါင်းညိတ်နေရင်း ငွေငါးကျပ်နှင့် ဈေးဝယ်ရန် တွက်စပြု၏။ နက်ဖြန်အတွက် ဆန်တပြည်က လေးကျပ်။ ဒါနဲ့ကိုပဲ လေးကျပ်ရှိနေပြီ။ အသင်းဘုတ်အုပ်နဲ့ ထုတ်ရင် နှစ်ကျပ်ဆယ်ပြားပဲ ကျတာ။ အမေဆုံးတုန်းက ငါးဆယ်နှင့် ပေါင်ထားသော အသင်းဘုတ်အုပ်ကို ခုထိ မရွေးနိုင်သေးတာ နာတာပဲ။ ထားပါလေ။ ဆီနှစ်ကျပ်ခွဲသားက ပြားရှစ်ဆယ်။ ပြားနှစ်ဆယ်ပဲ ကျန်တော့သည်။ မန်ကျည်းရွက်ချက်ဖို့ ငါးပိက မဝယ်လို့ မဖြစ်။ တမတ်ဖိုးကိုတောင်မှ ရွာလယ်ဈေးသည် ဒေါ်ကြီးမှင်က သိပ်ရောင်းချင်တာ မဟုတ်။ ပြားနှစ်ဆယ်ဖိုး ရောင်းပါ့မလား ဟု မိဒိုး ပူပန်မိ၏။
“ဟဲ့ မိဒိုး မီးဖိုပေါ်ကအိုး ဝေကျနေပြီ၊ ဘာအိုးလဲ”
“ရပါတယ် အဖေရဲ့၊ အဝေရာရွက် ပြုတ်ထားတာ၊ ဒီညနေ အဝေရာသုပ်နဲ့ မန်ကျည်းရွက်ဟင်း”
မီးဖိုပေါ်က အိုးကို မိဒိုး သွားဖွင့်လိုက်သည်။ စိမ်းဝါဝါ အရည်များက ပွက်ပွက်ဆူနေကြသည်။ အဝေရာရွက် တခက်ကို ဆတ်ခနဲ ဆိတ်ကြည့်လိုက်၏။ မနူးသေးပေ။ မီးဆွပေးလိုက်ပြီး မီးဖိုဘေးက ဝါးကျည်တောက် ဘူးလေးထဲသို့ ပိုက်ဆံကို ထည့်သိမ်းလိုက်၏။
“ဟေ့ … ငါက ခြောက်ဆင့် ရောက်ပြီနော်၊ ခြောက်ဆင့် ခုန်ရမှာ”
ဖန်ခုန်တမ်း ကစားနေသော နေရာမှ အလတ်မ၏ အသံစူးစူးက ဝမ်းသာအားရ ထွက်ပေါ်လာသည်။ သူ့ညီမသုံးယောက် ဖန်ခုန်းတမ်း ကစားနေသည်ကို ကြည့်ရင်း မိဒိုး ရုတ်တရက် ကစားချင်စိတ် ပေါ်လာသည်။ မိဒိုး မကစားရတာ ကြာလှပြီ။ အမေရှိတုန်းကဆို ရွာလယ်ပိုင်းထိတောင် သွားကစားရ၏။ မြစ်ဆိပ် သောင်ပြင်ပေါ်တွင်လည်း သူငယ်ချင်းများနှင့် ဘိုအိမ် မဆောက်ရသည်မှာလည်း ကြာပြီ။
မိဒိုးသည် ထဘီကို ခပ်တင်းတင်း ပြင်ဝတ်ပြီး တဲရှေ့သို့ ပြေးသွားလျက် အလတ်မ ခုန်မည်ပြုနေသော ခြောက်ဆင့်ကို လွှားခနဲ ခုန်ကျော်လိုက်၏။ ပါးစပ်ကလည်း “ငါခုန်တာ တွေ့လားဟေ့” ဟု ဝမ်းသာအားရ အော်၏။ အလတ်မ နှုတ်ခမ်းစူ၏။
“ငါခုန်နေတာ ဘာလုပ် နင်ဝင်ခုန်တာလဲ၊ သွား မပါရဘူး”
“အိုး … ပါမှာပေါ့၊ နင် မခုန်နိုင်တိုင်း … နင်က အီးဘောသော”
မိဒိုးက သူ့ညီမကို စ၏။ အလတ်မ ပိုပြီး စိတ်ဆိုးလာ၏။
“နင်နော် နင်၊ အပျိုက အပျိုလို နေပါလား၊ အပျိုဆိုတာက ကလေးတွေထဲ မပါရဘူး သွား”
“ဘာ … ကြည့်စမ်း၊ ဘာ အပျိုလဲ … ငါလည်း ကလေးပဲ”
ကလေးစိတ်တဝက်နှင့် မိဒိုး ပြန်အော်၏။
“အမယ် … နင် ကလေးဆိုရင် နင်ဘာပြုလို့ ရေချိုးတုန်းက အဖေ့ရေလဲနဲ့ ချိုးလဲ၊ ငါတို့လို ချိုးပါလား ကဲ”
မိဒိုး ရှက်သွား၏။ အဖေ့ဆီကို မလုံမလဲလှမ်းကြည့်ရင်း ရှက်ရှက်နှင့် အလတ်မခေါင်းကို “ဒေါက်” ခနဲ နေအောင် ခေါက်ပစ်လိုက်လေသည်။
* * *
မန်ကျည်းရွက်ခူးတိုင်း မိဒိုး ကောက်လာသော မန်ကျည်းကိုင်းများနှင့် ဆူးစည်းလုပ်နေသော အဖေ့ဘေးတွင် မိဒိုးတို့ ညီအစ်မတစ်တွေ ဝိုင်းနေကြလေသည်။ အဖေက အကိုင်းအခက်ရှုပ်သော မန်ကျည်းကိုင်းများကို စု၍ အရင်းမှ ကြိုးဖြင့် တင်းနေအောင် ချည်သည်။
“ပြီးပြီလား အဖေ၊ မြစ်ထဲကို အခု သွားချရအောင်နော် အဖေ”
အငယ်ဆုံးမက စိတ်အားထက်သန်စွာ ပြောသည်။ မိဒိုးတို့ တရွာလုံးလိုလို ဆူးစည်းချလေ့ရှိ၏။ မန်ကျည်းကိုင်းနှင့် လုပ်သော ဆူးစည်းမှာ ငါးသိပ်မပါသော်လည်း နှစ်ရက်တခါ၊ သုံးရက်တခါ ဖော်လျှင် တချက်စာလောက်တော့ ရတတ်လေသည်။ ဆူးစည်းကို ရေတိမ်တိမ်တွင် ချရ၏။ ရေတိမ်တွင် သွားနေတတ်သော ငါးသေးသေးလေးများမှာ မန်ကျည်းကိုင်းရှုပ်ရှုပ်တွင် ဝင်တိုးမိပြီး မထွက်နိုင်ကြတော့ပေ။ တချို့ နည်းနည်းတတ်နိုင်သူများက ငါးကြီးများရရန်အတွက် ရေနက်ပိုင်းကျသော မြစ်ရိုးတလျှောက်လုံးကို ကြိုးတန်းအရှည်ကြီးဖြင့် မျှားတန်း တန်းကြလေသည်။
ဆူးစည်းကို ထမ်းလျက်သွားသော အဖေ့နောက်မှ မိဒိုးတို့ ခုန်ပေါက်လိုက်လာကြ၏။ အဖေက ရေတိမ်တိမ်တွင် ဆူးစည်းကို မြုပ်အောင်ချပြီး စိုက်ထားသော ဝါးလုံးတိုင် ချည်နေ၏။ အငယ် သုံးယောက်လုံး ရေထဲတွင် တဝုန်းဝုန်း ကူးနေကြပြီ။ အလတ်မက သဲကြမ်းများနှင့် ချေးတွန်းရင်း မိဒိုးကို လှမ်းပြောင်ပြနေ၏။ ညီမအငယ် နှစ်ယောက်က ရေထဲတွင် ငုပ်လိုက်ဖော်လိုက်နှင့် ကူးခတ်နေကြ၏။ မိဒိုးသည် လက်မောင်းပိန်ပိန်လေးပေါ်သို့ မကြာခဏ လျှောကျနေသော ရှင်မီအင်္ကျီကြိုးကို ပခုံးပေါ် ဆွဲဆွဲတင်ရင်း ဟိုတုန်းကလို အဝတ်အစားများကို အမြန်ချွတ်ကာ ရေထဲ ပြေးဆင်းချင်စိတ် ပေါ်လာသည်။ အဖေက ဝါးလုံးတိုင်မြဲအောင် အုတ်ခဲကျိုးနှင့် ထုနေရင်း မိဒိုးကို လှမ်းပြောသည်။
“ဟဲ့ … မိဒိုး၊ ရေချိုးမှာ ချိုးလေ၊ ဘာလုပ်နေတာလဲ”
မိဒိုးသည် အဖေဝတ်ထားသော ရေလဲပုဆိုးကို မသိမသာကြည့်ရင်း ခပ်တိုးတိုးပြန်ပြောလိုက်သည်။
“တော်ပြီ အဖေ ဒီနေ့ ရေမချိုးတော့ဘူး”
* * *
အေးစိမ့်စွာ တိုက်ခတ်လာသော လေ၏ အထိအတွေ့ကြောင့် မိဒိုး ဖျတ်ခနဲ လန့်နိုးလာခဲ့သည်။ မိဒိုးကိုယ်ပေါ်တွင် စောင်မရှိတော့ပေ။ အငယ်သုံးယောက်သည် စောင်ကို သူတို့ဘက် ဆွဲယူသွားပြီ ပူးကပ်ခြုံကာ အိပ်ပျော်နေကြသည်။ မိုးလင်းတော့မည်။ အလင်းရောင် မှုန်ပျပျကို မြင်နေရပြီ။ မိဒိုးက ထဘီကို အသာဆွဲခြုံကာ မျက်လုံးများကို ပြန်မှိတ်လိုက်သည်။ ဗိုက်ထဲတွင် ဟာနေသည်။ ဗိုက်ဆာသည် ဆိုကာမှ သည်နေ့မနက် ဟင်းချက်စရာ မရှိ။ မန်ကျည်းရွက် ဖြစ်ဖြစ်၊ အဝေရာရွက်ဖြစ်ဖြစ် သွားခူးရလိမ့်မည်။ ငါးပိနည်းနည်း ရှိသေးသည်။ ငါးပိနည်းနည်းကို သည်နေ့အတွက် ခွဲချန်လိုက်သဖြင့် မနေ့ညက မန်ကျည်းရွက်ဟင်းက ချဉ်လိုက်သည်မှ စုတ်စုတ်လန်နေသည်။ အငယ်ဆုံးမက မျက်နှာရှုံ့မဲ့မဲ့နှင့် “အဖေ ဆူးစည်း သွားမဖော်သေးဘူးလား” ဟု ထမင်းစား မပြီးမချင်း တတွတ်တွတ် မေးလေသည်။ မိဒိုးသည် အိပ်ရာမှ ကပျာကယာ ခုန်ထလိုက်သည်။ ဟုတ်သားပဲ။ ဆူးစည်းချထားတာ ဒီနေ့ဆို နှစ်ရက်တောင် ရှိသွားပြီ။ မိဒိုးသည် တဲအောက်ကို ခုန်ဆင်းလိုက်၏။ အဖေ့ကို ကြည့်တော့ အိပ်မောကျနေတုန်းပင်။
မိဒိုးသည် မြစ်ဆိပ်ကို ခပ်သွက်သွက် လျှောက်ခဲ့၏။ မြစ်ပြင်ကို ဖြတ်တိုက်လာသော အရုဏ်ဦးလေက အေးမြလှသည်။ မိဒိုး ထဘီကို ဆွဲခြုံလိုက်သည်။ မြစ်ဆိပ်တွင် မည်သူမျှ မရှိသေးပေ။ မိဒိုးတို့ ဆူးစည်းမှာ တခြားဆူးစည်းများနှင့် အတော်လေး လှမ်းလေသည်။ သို့သော် မိဒိုးသည် ဆူးစည်းဖော်ဖို့ကိုသာ စိတ်စောနေသဖြင့် ကြောက်ရကောင်းမှန်း မသိပေ။ ထဘီကို ခပ်တိုတိုပြင်ဝတ်ပြီး မိဒိုး ရေထဲသို့ ဆင်းလိုက်သည်။ ဆူးစည်းကို အသာမပြီး ကုန်းပေါ်သို့ ချသည်။ ကျလာပါစေ၊ ငါးတွေ အများကြီး၊ အများကြီး။ မိဒိုးသည် စိတ်အားထက်သန်စွာ ဆူးစည်းကို လှုပ်ခါလိုက်၏။ မိဒိုးမျက်နှာ ရှုံ့မဲ့သွား၏။ ရေနက်ပိုင်းတွင် တန်းထားသော မျှားတန်း တနေရာသည် လှုပ်ရှားယိမ်းထိုး နေပေသည်။
ထောင်ထားသော ငါးအရှင်က သေလောက်ပြီ၊ ရှင်နေလျှင်လည်း ဒါလောက် မလှုပ်ယမ်းနိုင်။ ဟုတ်ပြီ။ ငါးကြီးတကောင် မိနေတာပဲ ဖြစ်ရမည်။ မိဒိုး ဘာကိုမျှ စဉ်းစားမနေတော့။ ရေထဲသို့ အမြန်ဆင်းရင်း မျှားတန်းဆီသို့ ကူးသွားလိုက်သည်။ မိဒိုးသည် လှုပ်နေသော နေရာတွင် ကိုယ်ကို အသာဖော့ထားရင်း ကြိုးကို မ ကြည့်လိုက်သည်။ မိဒိုး ထင်သည့်အတိုင်းပင်၊ ငါးပတ်ကြီး။ နည်းတဲ့အကောင်ကြီး မဟုတ်။ ဝမ်းသာလိုက်သည်မှာ ပြောစရာမရှိ။ မည်သူ့မျှားတန်းပဲဖြစ်ဖြစ် ဖြုတ်မည်။ မိဒိုးသည် ခြေထောက်နှစ်ချောင်းကို အားပြုကာ ရေကို ယက်၍ ယက်၍ ကိုယ်ဖော့ရင်း လက်နှစ်ဖက်စလုံးဖြင့် ငါးကို ဖြုတ်လေသည်။ ငါးပတ်ကြီးကား တဖြန်းဖြန်း ရုန်းကန်နေပေသည်။ ဖြုတ်ရသည်မှာ မိဒိုးထင်သလောက် မလွယ်။ အမှန်မှာ မျှားတန်းဖော်လျှင် လှေပေါ်မှနေ၍ အေးအေးဆေးဆေး ဖော်လေ့ရှိကြသည်။
ရေစီးသည် မိဒိုးအောက်ပိုင်းကို အရှိန်ဖြင့် တွန်းထိုးနေပေသည်။ ရေစီးထဲတွင် ပါသွားမလို ဖြစ်နေသည်။ ခြေထောက်နှစ်ဖက်ကိုသာ အဆက်မပြတ် ကူးယက်ရင်း ငါးကိုသာ မဲဖြုတ်သည်။ ခုနေများ မျှားတန်းဖော်တဲ့ လူရောက်လာမှဖြင့် ဟူသော အတွေးဖြင့် ဇောချွေးများပင် ပြန်လာသည်။ အားစိုက်ကာ မိဒိုး ဆက်ဖြုတ်ပြန်သည်။ ငါးပတ်ကြီး မော၍ နည်းနည်းအငြိမ်တွင် တအားဆောင့်ဆွဲပစ်လိုက်သည်။ ရပြီ။ ငါးပတ်ကြီးကို မလွတ်စေရန် လက်နှစ်ဖက်ဖြင့် တင်းကျပ်စွာ ဆုပ်ရင်း ကမ်းစပ်သို့ ခြေထောက်ဖြင့်သာ အမြန်ကူးသည်။ ဝမ်းသာလိုက်သည်မှာ မိဒိုး တုန်ယင်၍တောင် နေသည်။ မိဒိုး ကုန်းပေါ်သို့ အမြန်ပြေးတက်လိုက်သည်။
“အို … အမယ်လေး”
မိဒိုး အလန့်တကြားအော်ရင်း မြေကြီးပေါ်တွင် ထိုင်ချလိုက်မိ၏။ မိဒိုးကိုယ်ပေါ်မှ ထဘီလေး မရှိတော့ပြီ။ ရေစီးနှင့်အတူ မျောပါသွားခဲ့ပြီ။ ဇောနှင့် ငါးကိုသာ မဲဖြုတ်နေသည်မို့ မိဒိုး ထဘီကျွတ်ကျသွားမှန်းကိုပင် မသိနိုင်တော့။ မိဒိုးတစ်ကိုယ်လုံး ရှက်စိတ်ဖြင့် တုန်ယင်လာ၏။ သွားပြီ။ အမေထားခဲ့သော မိဒိုး၏ တထည်တည်းသော ထဘီလေး။ မျက်ရည်တွေ ဝဲလာ၏။ အိမ်ကို မည်သို့ ပြန်ရမည်နည်း။ မိုးလင်းစ ပြုနေပြီ။ လူတွေ နိုးနေကြပြီ။ ရွာလယ်လမ်းမကြီးကို မိဒိုး ဘယ်လိုဖြတ်ပြန်ရပါမလဲ။ မြေကြီးပေါ်တွင် ငါးပတ်ကြီးသည် ပါးဟက်ကြီးကို ဟလျက် အသက်ရှူနေ၏။ မြစ်ညာဆီမှ ငှက်အချို့ စုန်ဆင်းလာကြပြီ။ မကြာမီ လူတွေ လာကြတော့မည်။ ဘာလုပ်ရမလဲ။ ဘာလုပ်ရမလဲ။ အိမ်ကို ဘယ်လို ပြန်ရပါ့မလဲဟု တွေးရင်း ရုတ်တရက် ဗိုက်ထဲက ဆာလောင်လာပြန်သည်။ မိဒိုးသည် ငါးပတ်ကြီးကို ဆတ်ခနဲ ကောက်ယူလိုက်၏။ အံကို တင်းတင်းကြိတ်ကာ မျက်စိကို စုံမှိတ်ပြီး တအားကုန် ပြေးလေသည်။ ရွာလယ်လမ်းမသို့ ရောက်တော့မည်။ ဘုရားရေ။ လူတွေ ထွက်လာနေကြပြီ။ ရှက်စရာကောင်းလိုက်တဲ့ ဖြစ်ခြင်း။ မိဒိုး တအားပြေးရင်း မျက်ရည်များ စီးကျလာ၏။
“အို … ဟဲ့ … မိဒိုး”
“ဟဲ့ ကောင်မလေး ဘာဖြစ်လာ …”
လူတွေ၏ အံ့ဩကြီးစွာ အော်လိုက်သော အသံများကို မိဒိုး မကြားပေ။ အံကို တင်းတင်းကြိတ်ထားသော မိဒိုးသည် မျက်ရည်များ စီးကျလျက် ငါးပတ်ကြီးကို တင်းကျပ်စွာ ဆုပ်ရင်း အိမ်ဆီသို့ တအားပြေးနေပေသည်။
နုနုရည်အင်းဝ
ပေဖူးလွှာ၊ မတ်လ၊ ၁၉၈၄။
#နုနုရည်အင်းဝ #စာပေပန်းခင်းဝတ္ထုတို